Ben jij een CAN of een CANNOT?
zaterdag, 24 december 2016
Het Sociaal en Cultureel Planbureau (scp) stelt in haar recente rapport “De toekomst tegemoet: leren, werken, zorgen, samenleven en consumeren in het Nederland van later” dat de breuklijn in onze samenleving niet langer tussen HAVES en HAVENOTS zal liggen. De strijd zal vooral gaan tussen mensen die de vaardigheden bezitten om mee te draaien en diegenen voor wie het allemaal te veel wordt in onze steeds meer eisende, snel evoluerende en ingewikkelde maatschappij.
Het solidariteitsprincipe zal veel minder breed gedragen worden dan vandaag het geval is en ook de overheid zal zich verder terugtrekken. Het sociale en professionele leven zal een kwestie van netwerken worden. Wie zo’n netwerk kan aanspreken zal op zorg en solidariteit kunnen rekenen. Wie dat niet kan, zal er naast vallen en zal er zelf verantwoordelijk voor worden geacht. In extreem geval zou een retoriek kunnen ontstaan waar succes een verdienste is en falen het gevolg van slechte keuzes.
Doordat de samenleving in een steeds sneller tempo verandert en almaar complexer wordt zal het leven ook veel minder voorspelbaar worden. Dit vergt een chronische bereidheid tot aanpassen en anticiperen.
Het onderzoeksteam nam als uitgangspunt 4 drijvende krachten die de maatschappij de volgende decennia grondig zullen doen evolueren: demografie, duurzaamheid, economie en technologie. De ontwikkelingsrichting van deze 4 krachten werden vervolgens doorgetrokken naar 5 grote domeinen van het leven: leren, werken, zorgen, samenleven en consumeren. Om de toekomst succesvol aan te pakken zal de burger zelf de regie over zijn leven moeten voeren. Levenslang leren wordt meer dan ooit de boodschap. Door de technologische complexiteit zullen de eisen hoger liggen op de arbeidsmarkt. De vaste baan zal eerder uitzondering worden en wisselende opdrachtgevers vereisen telkens andere uitdagingen, waardoor ook de scheiding tussen werk en privé zal vervagen. Door de vergrijzing en de terugtrekkende overheid zal de combinatie met zorg ook de kop opsteken. In naam van duurzaamheid zullen veranderingen in de leefomgeving zich opdringen waardoor het niet meer vanzelfsprekend zal zijn de auto of het vliegtuig te nemen en bijgevolg vele relaties vooral virtueel zullen zijn. De studie concludeert onder andere dat de samenleving erg op snelheid zal werken en het is de vraag of iedereen daar fysiek en mentaal tegen bestand zal zijn.
Een andere studie in het Franse tijdschrift Philosphie Magazine deelt de wereld van morgen op in “nomaden” en “sedentairen”. Sedentairen zijn verknocht aan “dit is mijn thuis” en de levenscyclus “studie, werk, pensioen”. Opeenvolgende migratiegolven zullen de vertrouwde politieke waarden onder druk zetten. globalisering, economische crisis en technologische revolutie zullen die geborgenheid echter zwaar op de proef stellen. Wie nog mee wil straks, zal in opzichten hypermobiel moeten worden. De nieuwe breuklijn gaat volgens de Franse denkers niet meer tussen burgerij en proletariaat, maar tussen zij die zich een weg weten te banen door het nieuwe wereldkapitalisme en zij die vastzitten in hun territoria (in een verdwijnende levensstijl). Die laatste groep zoekt vandaag redding in het populisme.
Bovenstaande studies beschrijven wat al een tijdje zichtbaar is in onze Westerse wereld. Wij specialiseren ons dan ook reeds een tijdje om individuen en organisaties te begeleiden om op een authentieke manier wendbaar en veerkrachtig het leven vorm te geven.